Hoe maatschap Van der Eijk met gescheiden mest topmelk levert

“Het is een soort hobby, hè?”, zo omschrijft Matt. Een fanatieke traditie waarmee z’n pa ooit begon en die ook de volgende generatie weet te boeien. “Het is er met de paplepel ingegoten, maar we vinden het zelf ook echt mooi. Je spreekt altijd een boel mensen en dat houdt het allemaal ook leuk om te doen!” Matt zit nu zes jaar mee in de maatschap en sinds drie jaar ook op een locatie even verderop. Zo is van de één op de andere dag de totale veestapel verdubbelt naar een aantal van 240 koeien.

Op het familiebedrijf worden van meet af aan Holsteins gehouden. In ieder geval: voor zover Matt weet. “Vroeger hadden we niet zoveel koeien. In de tijd van de ruilverkaveling is mijn vaders opa vanuit Zuid-Holland hierheen gekomen & begonnen met vijf stuks vee op twee hectare.” Matt zweert nog steeds bij het ras wat destijds is gekozen. “Ik ben van mening dat de Holstein de meest efficiënte koe is. Ze zijn groot, kunnen daardoor veel voer opnemen en dus veel melk produceren.”

Gemiddeld geeft een melkkoe op deze West-Friese maatschap een goede 11.000 liter per jaar. “Eigenlijk willen we het wat omhoog zien te krijgen. We hebben heel veel last van blauwtong gehad en toen is de productie iets gezakt”, vertelt Matt. Het antwoord zit volgens hem in het bieden van meer leefruimte & verbeterd ligcomfort. Voor dat laatste is al een belangrijke stap gezet nu gescheiden mest als diepstrooisel in de boxen wordt gereden. “De koeien liggen veel meer en kauwen daardoor veel meer. Dat is melk!”

Op de locatie in Twisk is ruime ervaring met diepstrooisel. Geschikte boxen liggen al veel langer in de stal dan het eerste gebruik van dikke fractie. In het verleden heeft de familie verschillende producten erin gehad: compost, strokorrels, turf en vlas-kalk. Alleen over de eerste twee zijn ze positief te spreken. Maar: dit mocht niet meer of werd veel te duur. Aan de andere opties kleefden nadelen. “Met turf kregen we last van uierontsteking. En met kalk worden de boxen bunkerhard en krijg je droge spenen”, herinnert Matt zich.

Slechts enkele jaren geleden is de keus voor gescheiden mest gemaakt. Toen is ook het besef gekomen dat dit product eenvoudig zelf te produceren is. Afhankelijk zijn van een loonwerker voor het maken van strooisel, dat zagen ze toch niet zitten. “Laat me zelf zo’n machine hebben, dacht ik. Natuurlijk kost een mestscheider ook geld, maar uiteindelijk verdient die investering zichzelf terug”, relativeert hij. Voor het gevoel strooien ze nog bij met wat strokorrels. “Die nemen altijd vocht op, dus dan heb je een prachtig ligbed!”

Een maatschap met twee bedrijfslocaties maakt het interessant om situaties met elkaar te vergelijken. Daar heeft Matt de koeien op matten met zaagsel liggen. “Daar zie ik veel melkuitliggers, wat hier niet voorkomt”, valt hem op. Een verklaring heeft hij ook: “In een diepstrooiselbox kan de koe haar warmte kwijt – een mat koelt niet.” Het verschil is ook duidelijk te zien aan de souplesse & snelheid waarmee het vee gaat liggen en weer opstaat. Ooit hoopt Matt overal gescheiden mest te hebben. “Je kunt niet alles tegelijk.”

Met een stabiel celgetal rond de 75.000 gaat het met de uiergezondheid op deze Noord-Hollandse veehouderij meer dan goed. “Soms zitten we zelfs nog lager,” vertelt Matt. En dat is gunstig voor de melk, die hier al jaren van eersteklas kwaliteit is. Daarvoor wijst de jonge veehouder op het effect van bio-bedding: het voorkomt melkverlies in de ligboxen en helpt zo om de bacteriedruk laag te houden. “En je moet spoelwater van de melkstal niet terug de mestkelder in gooien. Als je een koe met mastitis hebt, dan krijg je gezeik.”

Achter de melkveestal staat onze mestscheider van EYS Metal (type: SP-HD) op een stalen platform een nieuwe lading strooisel te produceren. Er ligt een mooie bult droge fractie onder. De dunne stroomt terug de put in en wordt weer vermengd met drijfmest. “Dan heb je alsnog dunnere mest om uit te rijden wat beter opneembaar is en minder korstvorming geeft”, beweert Matt. “Daar doen we geen water meer bij; de tank is veel sneller vol”, vult hij aan.