Hoe melkveebedrijf Palma snel & flexibel ligboxen instrooit

Na een stuk of wat bochten over de doorgaande weg richting Tzum (Fries: Tsjom) staat het melkveebedrijf van de familie Palma, vlak voor de dorpsingang. Met de op een na hoogste kerktoren van de provincie (72 meter) als uitzicht vanaf het erf & de landelijke vergezichten van De Greidhoeke op de achtergrond. Daarboven hangt een buiige lucht. Zonlicht breekt nét niet door het wolkendek. Toch is het nog droog. Dat is al heel wat! Heit & zoon zijn in en om de stal aan het werk.

“Eerst maar even een bakje doen”, zegt de 21-jarige Piter Gerben. En daar bedoelt hij geen koffie mee. Achter de melkveestal klinkt het gebulder van een trekker. De mest in de kelder wordt goed gemixt, waarna het via een verdringerpomp terecht komt in de mestscheider. Die staat ernaast bovenop een bunker. Er ligt haast genoeg vaste mest op een bult. Dan kan er weer een ‘bakje’ in de boxen worden gestrooid.

Boxen strooien wanneer het uitkomt

Met droogliggers erbij telt deze Friese veehouderij 118 koeien. Allemaal liggen ze in een zachte box gevuld met bio-bedding, oftewel eigen mest. Twee keer per week stapelt Piter Gerben er een nieuwe laag bovenop. Zodra de planning van school het toelaat & zzp-klussen even uitblijven, gaat de mestscheider aan. “Ik doe veel met stalinrichting en installaties. En straks ben ik ook bij een timmerbedrijf aan het werk. Dat is heel wat anders, maar daar leer je wel van”, zo verklaart hij zijn keus.

De vijfde generatie

Een jaar vertraging heeft de hbo-student voor lief genomen. Na de zomer begint hij aan zijn laatste stage om vervolgens af te studeren. “Misschien ga ik daarna eerst verder als zzp’er, want ‘ús heit’ is nog niet zo oud dat hij kan ophouden.” Maar als het zover is, dan staat Piter Gerben klaar om het familiebedrijf over te nemen. De vijfde generatie lijkt verzekerd, maar na een reis met vrienden langs boeren in Zweden had het ook compleet anders kunnen lopen. “Die boden ons daar gelijk een baan aan.”

Toekomst & plannen

Piter Gerben ziet zijn toekomst tóch op de boerderij van zijn ouders, wat ooit op de plek van de naastgelegen zorgboerderij is begonnen. Omdat uitbreiden daar geen optie was, is de familie honderd meter uitgeweken met het bouwen van een nieuw huis en nieuwe stal. Nu liggen er opnieuw plannen & ideeën, maar daar wachten ze even mee. Net als op iets anders. “Qua gras zou het kunnen. Maar het is wachten op mooi weer”, zegt de jonge veehouder, die hoopt komende week te kunnen maaien.

Flexibel mest scheiden als belangrijkste reden

Het drassige land is geen reden voor Piter Gerben om stil te zitten. “Een tijd geleden hebben we een mengwagen gekocht. Daar ben ik veel mee bezig om te finetunen.” Verder zijn er altijd wel de zogeheten ‘putklusjes’. En op een middag als deze ligt de focus op het mest mixen, scheiden & instrooien. Daarin zijn vader & zoon met een eigen mestscheider, die sinds december in gebruik is genomen, veel vrijer en flexibeler geworden.

Een langer verleden met diepstrooisel

Voorheen hadden ze het mest scheiden uitbesteed aan een loonwerker, die eens in de 3 à 4 week langskwam. “Toen was het zo: in het begin zat er veel in de boxen en aan het eind te weinig. Soms waaide het dan ook hard en kon het eigenlijk niet. Dan valt het van de transportband af.” Ook voor de dieren is het nu veel prettiger. “Je zit niet zoveel in de koeien om te jagen. Nu is het gewoon: koeien voor het melken en dan een paar bakken instrooien.” Heit vult aan: “En je hebt het droog in de bunker!”.

Andere voordelen van gescheiden mest

De familie Palma is al meer dan 10 jaar tevreden gebruiker van dikke mestfractie als boxenstrooisel. Waarom? “Koecomfort”, antwoordt heit resoluut. Verder terug in de tijd waren dit nog rubbermatten. “Dat beviel niet vanwege het lekken van melk. En op de hakken ontstonden vaak brandplekken.” Na de overstap op bio-bedding merkte hij meteen verschil: “De uren dat je aan het melken bent, zijn meteen veel droger. Anders waren de doekjes voor het schoonmaken van de uiers gelijk nat van de melk.”

Dubbel verdienen op mestscheiding

Enthousiast zijn vader & zoon ook over het economische voordeel wat ze over een aantal jaren te wachten staat. Dan besparen ze niet alleen op strooiselkosten, zoals nu al het geval, maar hebben ze de investering in de mestscheider er ook uit. “Nu betalen we eigenlijk net zo veel als we aan de loonwerker betaalden. Na 5 à 6 jaar ben je die kosten ook kwijt”, zegt Piter Gerben. “En dan zal je wel eens wat onderhoud hebben”, zegt heit. “Maar dat zullen lang niet die kosten zijn”, maakt z’n zoon af.

Terug naar de stal. Daar hebben de koeien inmiddels wel in de gaten hoe laat het is. Piter Gerben is welgeteld 4x heen-en-weer gereden met de instrooiwagen. De bult met dikke fractie is mooi gelijk over de ligboxen verdeeld. Aan de wijze van strooien is te zien dat de toekomstige opvolger precies weet wat hij doet. De koeien pakken zich samen bij het opengaande hek, waarna ze al hollend de ververste ligbedden opzoeken…

Ook benieuwd naar meer comfort in de boxen & in de portemonnee? Neem contact op voor vrijblijvend advies voor jouw ideale mestscheider!