Hoe melkveehouder Joris zijn medewerkers ontzorgt bij het mest mixen
Koud is het niet voor februari. In Udenhout (Noord-Brabant) tikt de thermometer in de ochtend al +10 graden aan. Windstil is het onder de rook van Tilburg. Het wolkendek is dik en het verbaast niets dat regen vandaag in de planning ligt. Op de eettafel staat verse koffie, vruchtentaart en huisgemaakte blondie. Gezellige drukte in de keuken, alsof het feest is, terwijl carnaval net is afgelopen. Met een kaasmakerij, kaaswinkeltje én zo’n 200 melkkoeien zijn er bij Joris en Mascha Mathijssen flink wat helpende handen nodig.
In 2001 heeft Joris het bedrijf van zijn ouders overgenomen. Inmiddels runt hij de boerderij al jaren samen met zijn vrouw. De kaas die hier gemaakt wordt, komt in alle uithoeken van Nederland terecht. “90% van mijn kaas ligt in het kaasschap van de Albert Heijn”, zegt de Brabander vol trots. Het gaat dan om 30+, ‘Kaas van de Boerderij’. Geen één liter melk verlaat het erf in pure vorm. Alle koemelk, in totaal zo’n 6000 liter per dag, wordt vers op eigen locatie verwerkt tot kaas en boeren roomboter.
Speciaalkazen voor speciaalzaken
In de opslagruimte vind je het bewijs: rekken vol met kaas liggen te wachten om op transport te gaan. Aan de rechterkant in de hal zijn de wielen ietsje anders van kleur. Het is de overige 10%, bedoeld voor de groothandel en speciaalzaken in de buurt. Allemaal hebben ze een andere unieke smaak: van truffel tot sambal, van bier tot port en whisky. Kaas blijkt een fantastisch product om mee te experimenteren. “Maar je kan niet alles. Ik heb het ook eens met Schrobbelèr geprobeerd – onze Tilburgse drank – maar dat gaat niet. Je proeft het wel, maar komt niet op het punt dat je het herkent”, beweert Joris.
Als een soort domino-effect zijn de delicatessen van kaasboerderij Mathijssen met de jaren in aantal toegenomen. Na het opstarten van een interessante samenwerking met brouwerij Hertog Jan en het vermarkten van unieke bierkaas, is het snel gegaan. “Toen zijn er meer brouwers om de hoek komen kijken. En vandaag komen er mensen die zeggen: ik hou niet van bier, maar van port. En vervolgens komt er iemand bij me die iets met whisky wil. Daar heb ik dan ook kaas voor ontwikkeld.”
Drukte en klandizie
Af en aan komen mensen de winkel binnen. De telefoon gaat voor de zoveelste keer vandaag al over. Het zal niet de laatste zijn. Mascha neemt op. ‘Neem jij bestellingen van 100 kilo roomboter aan?’, vraagt ze haar man tussendoor. ‘De komende week even niet’, antwoordt Joris. “Een gekkenhuis is het momenteel. De Ramadan begint over een paar weken. En die mensen plaatsen van tevoren grote bestellingen bij ons. Eigenlijk is het niet aan te slepen.”
Bij de dames kijken
Na 15 jaar hard werken en uitbouwen plukken Joris & Mascha pas enkele jaren de vruchten van hun werk. Dat succes valt of staat met het vee wat op stal staat. Het gros van de koeien krijgt vandaag een pedicurebehandeling. Eén keer in de zes weken zijn ze hier aan de beurt. De klauwbekapper uit Limburg staat geconcentreerd zijn werk te doen. Twee medewerkers van de boerderij en een stagiaire helpen de dieren één-voor-één in de goede richting. Joris vertrouwt voor het werk in de stal op deze mensen en focust zelf vooral op het kaas maken.
Elektrische mestmixers: puur arbeidsgemak
Om zijn personeel te vriend te houden, heeft Joris kortgeleden een investering gedaan in drie elektrische mestmixers. “We hadden altijd één trekkermixer en drie putten. Daar zaten ze op den duur op te mopperen.” Na een recente uitbreiding van de stal zijn de mixgaten slechter bereikbaar geworden. “Om erbij te kunnen, moesten de koeien eerst aan de kant. Dat deel van de stal is nu een strooihok of afkalfhok geworden”, zegt Joris.
De boerenhulp met de meeste ervaring laat zien hoe makkelijk de mest nu rondgaat. “Hier aan de binnenkant van de bedieningskast kun je zien: deze staat op 2 uur, die andere twee om half 3 en 3 uur. En dan gaan ze 20 minuten per keer.” Dat scheelt hem en zijn collega’s een flinke slok op de borrel. “In het verleden was je met de trekkermixer al met al 1,5 dag verder.” Die tijd kunnen ze nu aan andere werkzaamheden besteden. “Er is genoeg te doen! We komen eerder tijd tekort, haha.”
De toekomst van de kaasboerderij
Ook Joris heeft zijn handen vol. De kaasboerderij gaat om die reden niet meer uitbreiden. “Het is goed zo.” Mascha vult aan: “Maar het blijft belangrijk dat je het wel efficiënt ingericht hebt, zoals met die mestmixer, dat is natuurlijk winst. Het is handig om dingen ook efficiënt te doen.”
Hoe de toekomst voor de sector eruit komt te zien, weet Joris niet. Het houdt hem in elk geval niet tegen zijn eigen plan te trekken. “Ik ben nu 53 en over 5 jaar wil ik beslissingen gaan nemen voor hoe een toekomstige overname eruit gaat zien. Dan wil ik eventueel nog 5 jaar gaan begeleiden. Tegen die tijd zal er hopelijk meer duidelijkheid zijn. Nu is een onzekere tijd.”
Joris pakt, zodra het even kan, de fiets om even alle hectiek achter zich te laten. “Van de week heb ik 100 kilometer gedaan en onderweg vier adressen gehad. Dan zijn we vijf bakken koffie en drie worstenbroodjes verder”, lacht hij. Fietsen zit er vandaag niet in. Er moet kaas gemaakt worden en de telefonische bestellingen blijven maar komen. In de winkel staat de volgende klant zich alweer te verantwoorden waarom de kaas veel te snel op is. Als je die ’s weekends bij de borrel eet, dan is er doordeweeks niet genoeg voor op de boterham…
